معرفی رشته علوم تغذیه

زیر شاخه های رشته علوم تغذیه در دو دسته قرار میگیرد:

* تغذیه انسانی:  تغذیه گروه های مختلف جامعه مثل سالمندان و معلولین و‪….

* تغذیه بالینی: تغذیه بالینی بیماران بستری شده و سرپایی و مشاوره غذایی به مراجعینی که به دلایل گوناگون مثل رژیم غذایی به متخصص تغذیه مراجعه می‌کنند.

اولین اصل در انتخاب رشته علاقه‌مندی است و رشته علوم تغذیه نیز از این اصل مستثناء نیست. متخصصان علوم تغذیه باید روابط عمومی‌ بالایی داشته باشند و بتوانند با بیماران  و مراجعه‌کنندگان ارتباط بگیرند.

‎به علاوه آن‌ها باید بتوانند مراجع و بیمار خود را درباره عمل به رژیم غذایی متقاعد کنند. همچنین برای ایجاد انگیزه در بیماران آن‌ها باید تا حدودی با اصول روانشناسی آشنا باشند و از آن بهره ببرند.

همچنین علوم تغذیه دانشی چند بعدی است، پس لازم است کارشناسان علوم تغذیه درباره علوم گوناگون مثل بیوشیمی، بیولوژی، روانشناسی، بهداشت، شیمی‌مواد غذایی و … اطلاعات کافی داشته باشند. با وجود این در شرایط کنونی معمولا خانم‌ها به رشته علوم تغذیه بیش از آقایان رغبت نشان می‌دهند.

علوم تغذیه در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش تغذیه انسانی و تغذیه بالینی است. که بطور کلی ۱۳۰ واحد درسی را در بر می‌گیرد.

که از این تعداد ۲۵ واحد مربوط به دروس پایه واحد مربوط به دروس اصلی ۲۸ با حدود اختصاصی ۱۸ واحد کار آموزی و ۲۲ واحد نیز دروس عمومی‌هستند.

دروس عمومی

دو درس از دروس مبانی نظری اسلام، یک درس از دروس اخلاق اسلامی، یک درس از دروس انقلاب اسلامی، یک درس از دروس تاریخ و تمدن اسلامی، یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی، ادبیات فارسی، زبان انگلیسی عمومی، تربیت بدنی 1 و 2، جمعیت و تنظیم خانواده

دروس پایه

روش‏‌های مطالعه و یادگیری.

بیوشیمی‌مقدماتی.

فیزیولوژی.

آناتومی.

آمار حیاتی.

مبانی روانشناسی.

جامعه‌شناسی پزشکی.

اپیدمیولوژی بیماری‏‌ها.

بهداشت عمومی.

میکروب‌شناسی عمومی.

انگل‏‌شناسی.

دروس اصلی

بیوشیمی‌متابولیسم.

بهداشت و مسمومیت‏‌های غذایی.

میکروب‏‌شناسی مواد غذایی.

اصول و روش‏‌های نگهداری مواد غذایی.

شیمی‌تجزیه مواد غذایی.

اثر فرآیند بر ارزش غذا.

تغذیه اساسی 1 و 2، فیزیولوژی تغذیه.

زبان تخصصی.

اصول تنظیم برنامه‌‏های غذایی.

اصول ایمونولوژی.

داروشناسی.

مدیریت خدمات غذایی.

کاربرد رایانه در علوم تغذیه.

اکولوژی غذا و تغذیه.

پاتوفیزیولوژی.

دروس تخصصی

تغذیه در دوره‏‌های زندگی.

تغذیه گروه‏‌ها و شرایط ویژه.

خدمات تغذیه‏‌ای در نظام مراقبت‏‌های بهداشتی.

اصول برنامه ریزی و مدیریت برنامه‏‌های تغذیه‌‏ای.

ارزیابی وضع تغذیه.

اصطلاحات پزشکی و بیمارستانی.

اصول آموزش و مشاوره تغذیه.

بیماری‏‌های ناشی از سوء تغذیه.

رژیم درمانی 1 و 2.

روش تحقیق در علوم بهداشتی.

سمینار تغذیه.

پروژه.

دانشجویانی که علاقه دارند در مقطع دکتری رشته علوم تغذیه ادامه تحصیل دهند. می‌توانند در گرایش‌های زیر به ادامه تحصیل بپردازند:

.علوم تغذیه

.سیاست‌های غذا و تغذیه

.بیوشیمی‌بالینی، سالمند شناسی

.نانو فناوری پزشکی

.انفورماتیک پزشکی

.سلامت در بلایا و فوریت‌ها

.سلامت و رفاه اجتماعی

.اپیدمیولوژی

.مددکاری اجتماعی

.گفتار درمانی

می‌توان گفت یکی از مزایای رشته علوم تغذیه این است که کسانی که رتبه خوبی برای پذیرش پزشکی دانشگاه‌ها نیاورده‌اند اما به کار در فضاهای درمانی علاقه دارند می‌توانند در رشته علوم تغذیه مشغول به تحصیل شوند.

علاوه بر این بعضی از متخصصان تغذیه با وجود اینکه در مراکز درمانی کار می‌کنند. چندان شاهد صحنه‌های ناخوشایند و خون نیستند. مگر در شرایط خاص و بیماران خاص.

همچنین با افزایش توجه افراد به وضعیت جسمانی، چاقی و لاغری خود و … بازار کار رشته علوم تغذیه خوب شده و مراجعان بسیاری برای گرفتن برنامه غذایی به متخصصان تغذیه مراجعه می‌کنند.

‎باید در نظر داشت رشته تغذیه و درمان‌های تغذیه نقش پررنگی در پیشگیری و درمان بیماری‌های جامعه در دراز مدت دارد.

‎اما متاسفانه بازار کار این رشته تا حدودی اشباع شده است و پذیرش دانشگاه‌ها در رشته علوم تغذیه نسبت به فرصت‌های شغلی زیاد است. همچنین بسیاری از پزشکان دیگر مثل پزشکان عمومی‌ که در علوم تغذیه سررشته ندارند، به ارائه خدمات تغذیه‌ای و رژیم‌های غذایی می‌پردازند و کار را از کاردان گرفته‌اند.

همچنین درمان‌های تغذیه‌ای مشمول بیمه‌های درمانی نمی‌شود و بسیاری از افراد به دلیل هزینه‌های بالای درمان از مراجعه به متخصصان تغذیه چشم می‌پوشند.

با توجه به شرایط بازار کار کشور، در صورت داشتن مهارت و آوازه خوب رشته علوم تغذیه می‌تواند از بازار کار خوبی برخوردار باشد.

دانشجویان علوم تغذیه بعد از اتمام تحصیل خود می‌توانند در مراکزدرمانی نظیر بیمارستان های دولتی با خصوصی، درمانگاه‌ها، کلینیک‌های رژیم درمانی مشغول به کار شوند.

از آن جایی که بین رشته‌های پزشکی و تغذیه ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. متخصصان تغذیه می‌توانند با پزشکان حوزه‌های مختلف از جمله پزشکان غدد داخلی همکاری کنند.

همچنین کارشناسان علوم تغذیه می‌توانند در مراکز تحقیقاتی، بخش کنترل کیفی کارخانه‌های صنایع غذایی، آزمایشگاه‌ها، شرکت‌های دارویی و بازاریابی دارویی یا مکمل‌های غذایی به پزشکان یا داروخانه‌ها، سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی مشغول به کار شوند یا به طور تخصصی به ورزشکاران رژیم‌های غذایی خاص بدهد.

علاوه بر این کارشناسان تغذیه می‌توانند با داشتن ۳ سال سابقه کار بالینی و اخذ مجوز و شرایط مالی مناسب، مطب خود را تاسیس کنند و به طور خصوصی به فعالیت بپردازند.